INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy

Mechanik autobusów 723101

• Mechanik autobusów miejskich.
• Mechanik autokarów.
• Mechanik busów.
• Mechanik mikrobusów.
• Serwisant autobusów.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 7231 Motor vehicle mechanics and repairers.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja G – Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz źródeł internetowych,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w marcu 2019 r.,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Wojciech Gostomski – Doradca Consultants Ltd. sp. z o. o., Gdynia.
• Marcin Kowalik – Centrum Edukacji Zawodowej, Stalowa Wola.
• Jarosław Nawara – Truck Support s.c., Błonie.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Anna Będzińska – Doradca Consultants Ltd. sp. z o. o., Gdynia.
• Sebastian Bieszke – Doradca Consultants Ltd. sp. z o. o., Gdynia.
• Joanna Gralak-Merchel – Doradca Consultants Ltd. sp. z o. o., Gdynia.
• Włodzimierz Walkusz – Doradca Consultants Ltd. sp. z o. o., Gdynia.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Ireneusz Woźniak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Roman Kępiński – Zespół Szkół Rolniczych CKP w Grodkowie, Grodków.
• Mariusz Szymańczak – Zespół Szkół Samochodowych, Radom.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Anna Frankowska – Ogólnopolski Związek Pracodawców Transportu Drogowego, Warszawa.
• Radosław Niemczewski – Centrum Kształcenia Praktycznego, Pleszew.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2019 r.

Mechanik autobusów przeprowadza diagnostykę, obsługę, naprawę i konserwację ¹¹ wszelkiego rodzaju autobusów ² (miejskich ³, mikrobusów ¹³, autokarów ⁴), ich układów ²⁸, podzespołów ¹⁹ i zespołów ³², zgodnie z dokumentacją techniczną i wymogami producentów oraz dokonuje kontroli ogólnego stanu technicznego autobusów.

Opis pracy

Mechanik autobusów odpowiada za diagnozowanie, obsługę, naprawę i konserwację autobusów, ich poszczególnych układów, podzespołów i zespołów. Identyfikuje rodzaj pojazdu, jego układ napędowy, kierowniczy, hamulcowy, zawieszenia, typ silnika, układ zasilania i elektryczny.

Przeprowadza prace konserwacyjne oraz wymianę materiałów i części eksploatacyjnych. Kontroluje ogólny stan techniczny, określa rodzaj oraz miejsce ewentualnego uszkodzenia, wykonuje naprawy, dokonuje weryfikacji uszkodzonych części, sprawdza prawidłowość działania poszczególnych układów, podzespołów i zespołów oraz autobusu jako całości, przeprowadza rozruch ²⁰ autobusu oraz czynności regulacyjne. Prace realizuje bazując na swojej wiedzy i doświadczeniu oraz w oparciu o dokumentację producentów, wykorzystując specjalistyczny sprzęt diagnostyczny. Mechanik autobusów jest zawodem o charakterze usługowym.

Sposoby wykonywania pracy

W swojej pracy mechanik autobusów stosuje odpowiednie procedury oraz metody polegające m.in. na:

• organizowaniu stanowiska pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska,
• przyjmowaniu autobusów do obsługi i naprawy,
• wyszukiwaniu usterek za pomocą specjalistycznego sprzętu,
• demontażu i montażu części, podzespołów i zespołów autobusów oraz ich weryfikacji,
• wykonywaniu napraw układów, podzespołów i zespołów autobusów,
• doboru oraz zastosowania odpowiednich części zamiennych oraz materiałów eksploatacyjnych,
• zabezpieczaniu i segregacji zużytych części oraz materiałów eksploatacyjnych przeznaczonych do utylizacji,
• przeprowadzaniu rozruchu oraz prób działania autobusów po naprawie,
• przeprowadzaniu konserwacji i zabezpieczeń antykorozyjnych podwozi i nadwozi autobusów,
• sprawdzaniu poprawności działania wszelkich mechanizmów oraz elektrycznych i elektronicznych urządzeń kontrolnych i pomocniczych,
• przeprowadzaniu kontroli jakości wykonanych prac obsługowo-naprawczych podczas jazd próbnych,
• wykonywaniu rozliczeń kosztów usług w zakresie diagnostyki, obsługi, naprawy i konserwacji autobusów,
• prowadzeniu dokumentacji wykonanych napraw.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3 i 3.4. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Praca mechanika autobusów może być wykonywana w warsztatach obsługowo-naprawczych, halach produkcyjnych, garażach, innych przystosowanych pomieszczeniach do obsługi i naprawy autobusów wyposażonych, np. w kanał naprawczy ⁹ oraz na wolnym powietrzu. Praca wykonywana jest na ogół w pozycji stojącej, niekiedy w pozycji leżącej (w zależności od uszkodzenia autobusu). Oświetlenie w miejscu pracy powinno posiadać parametry pozwalające na dobrą widoczność w całej hali naprawczej, jak i w miejscu, gdzie naprawiane są określone zespoły.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Mechanik autobusów w działalności zawodowej wykorzystuje m. in.:

• podnośniki, żurawie, zawiesia ³¹,
• kanał naprawczy z instalacją nawiewną ⁷ i wyciągową ⁸,
• narzędzia monterskie specjalistyczne i ogólnego przeznaczenia (różnego rodzaju klucze monterskie, klucze dynamometryczne ¹⁰, wkrętaki, wkrętaki giętkie ²⁹, szczypce),
• narzędzia specjalne (różnego rodzaju ściągacze, blokady, szczypce do pierścieni osadczych ¹⁸),
• narzędzia skrawające (wiertła, gwintowniki ⁶, narzynki ¹⁵, noże),
• wiertarki, wkrętarki,
• odsysarki i zlewarki oleju,
• sprężarki,
• analizatory spalin ¹, dymomierze ⁵,
• testery diagnostyczne ²⁷ oraz ich złącza nienormalizowane i złącza standardu OBD II/EOBD ¹⁶,
• komputery z odpowiednim oprogramowaniem i osprzętem do przeprowadzania diagnostyki autobusów,
• przyrządy pomiarowe (suwmiarki ²¹, mikrometry ¹⁴, średnicówki ²³, szczelinomierze ²², mierniki uniwersalne).

Organizacja pracy

Mechanik autobusów w zależności od miejsca pracy, wykonywanych zadań i liczby zatrudnionych osób w zakładzie, może swoją pracę wykonywać indywidualnie lub w zespole 2-3 osobowym pod nadzorem brygadzisty. Osoby w tym zawodzie zazwyczaj pracują w systemie jedno- lub dwuzmianowym w stałych godzinach pracy. Praca w ciągu zmiany trwa 8 godzin. W zakładach pracy o ruchu ciągłym (np. miejskie zakłady komunikacyjne, fabryki autobusów) wymagana może być praca trójzmianowa. Formą zatrudnienia jest zazwyczaj umowa o pracę.

Podczas wykonywania swojej pracy mechanik autobusów ma styczność z klientem. Zazwyczaj od użytkownika autobusu uzyskuje pierwsze i niezbędne informacje dotyczące jego stanu technicznego, ewentualnych usterek i awarii oraz uwag dotyczących nieprawidłowego działania oraz problemów z eksploatacją. Mechanik autobusów może współpracować również z dostawcami części zamiennych oraz z podwykonawcami m.in. firmami specjalizującymi się w regeneracjach podzespołów i zespołów autobusów.

Osobą nadzorującą pracę mechanika autobusów (w zależności od miejsca zatrudnienia) może być brygadzista, doradca serwisowy lub kierownik serwisu. Najczęstszym sposobem porozumiewania się mechanika autobusów z przełożonym lub z klientem jest forma ustna. Praca mechanika autobusów jest na ogół pracą rutynową wykonywaną w miejscu pracy, chociaż niekiedy, w przypadku nagłych zdarzeń może wymagać wyjazdów (np. naprawa uszkodzonego, unieruchomionego autobusu w terenie).

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Mechanik autobusów może być narażony m.in. na:

• urazy spowodowane przewróceniem, poślizgiem na śliskiej nawierzchni (np. rozlany płyn eksploatacyjny), wpadnięciem do kanału naprawczego,
• urazy na skutek skaleczeń, otarć, zakłuć, zgnieceń, przytrzaśnięć, uderzeń, porażenia prądem elektrycznym,
• zranienia przez sprzęt wykorzystywany w warsztacie (np. podnośniki), obracające się części pojazdów, a także przez spadające części bądź narzędzia,
• przepukliny oraz urazy kręgosłupa związane z koniecznością podnoszenia ciężkich części lub podzespołów albo pracą w wymuszonej pozycji ciała,
• poparzenia poprzez kontakt z mocno nagrzanymi elementami pojazdu (np. układ wydechowy) lub kwasami (np. elektrolit w akumulatorze),
• uszkodzenia słuchu wynikające z długotrwałego przebywania w nadmiernym hałasie spowodowanym pracą silnika autobusu,
• podrażnienia, zapalenia skóry, zmiany trądzikowe oraz uczuleniowe będące rezultatem kontaktu z preparatami czyszczącymi, substancjami zapobiegającymi zamarzaniu, olejami napędowymi i olejami mineralnymi, benzyną, płynem hamulcowym,
• zatrucia spalinami zawierającymi tlenek węgla, tlenki siarki, tlenki azotu, aldehydy.

Wśród chorób mogących wystąpić w zawodzie mechanik autobusów można wyróżnić:

• choroby układu ruchu związane m.in. z nadmiernym obciążeniem wysiłkiem fizycznym, statycznym obciążeniem układu ruchu, wykonywaniem ruchów monotypowych, nieprawidłowym podnoszeniem dużych ciężarów,
• przewlekłą obturacyjną chorobę płuc spowodowaną pyłami lub gazami drażniącymi, takimi jak: dymy spawalnicze, spaliny silnikowe, pary czynników chemicznych itp.,
• astmę,
• choroby skóry spowodowane czynnikami o działaniu alergizującym lub drażniącym, np. tworzywa sztuczne, żywice, akrylany, oleje itp.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód mechanik autobusów ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• sprawność układu oddechowego,
• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność układu mięśniowego,
• sprawność narządu wzroku,
• sprawność narządu słuchu,
• sprawność zmysłu węchu,
• sprawność zmysłu dotyku;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• ostrość słuchu,
• ostrość wzroku,
• rozróżnianie barw,
• czucie dotykowe,
• powonienie,
• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• zręczność rąk,
• zręczność palców;

w kategorii sprawności i zdolności

• dobra organizacja pracy własnej,
• zdolność koncentracji uwagi,
• rozumowanie logiczne,
• łatwość przechodzenia z jednej czynności na drugiej,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
• uzdolnienia techniczne,
• uzdolnienia kierownicze i organizacyjne;

w kategorii cech osobowościowych

• dokładność,
• dbałość o jakość pracy,
• odpowiedzialność za działania zawodowe,
• gotowość do pracy indywidualnej,
• gotowość do ustawicznego uczenia się,
• gotowość do pracy w niekorzystnych warunkach środowiskowych,
• kontrolowanie własnych emocji,
• punktualność,
• rzetelność,
• samodzielność,
• uczciwość,
• wysoka samodyscyplina,
• zamiłowanie do ładu i porządku,
• zainteresowania techniczne.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.5. Kompetencje społeczne; 3.6. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Do pracy w zawodzie mechanik autobusów wymagany jest ogólny dobry stan zdrowia i sprawność fizyczna. Pod względem wydatku energetycznego praca w tym zawodzie należy do prac średnio ciężkich. Występują w niej również obciążenia umysłowe związane np. z analizowaniem i rozwiązywaniem problemów.

Do przeciwwskazań uniemożliwiających pracę w zawodzie należy zaliczyć:

• brak widzenia obuocznego,
• daltonizm,
• choroby narządu słuchu uniemożliwiające kontrolę słuchową pracy autobusów oraz ich zespołów,
• znacznie obniżoną sprawność ruchową kończyn górnych i dolnych,
• skłonność do uczuleń,
• przewlekłe schorzenia układu oddechowego,
• zaburzenia równowagi i świadomości,
• zaburzenia psychiczne,
• padaczkę i inne stany chorobowe przebiegające z utratą przytomności,
• wady serca uniemożliwiające wykonywanie ciężkich prac fizycznych.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2019 r.) przepisy nie określają minimalnego wykształcenia dla zawodu mechanik autobusów. Preferowane jest posiadanie dyplomu potwierdzającego nabycie kwalifikacji zawodowych w zawodzie pokrewnym, np.:

• kierowca mechanik, elektromechanik pojazdów samochodowych, mechanik pojazdów samochodowych – uzyskanie, którego wymaga ukończenie branżowej szkoły I stopnia (dawniej zasadniczej szkoły zawodowej),
• technik pojazdów samochodowych, uzyskanie którego wymaga ukończenia technikum lub branżowej szkoły II stopnia (od 1 września 2020 r.),
• mechanik pojazdów samochodowych, potwierdzonych tytułami czeladnika lub mistrza uzyskanymi podczas rzemieślniczego przygotowania zawodowego.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Przy zatrudnianiu w zawodzie mechanik autobusów pracodawcy preferują osoby posiadające świadectwo potwierdzające kwalifikacje:

• AU.04 Eksploatacja środków transportu drogowego,
• MG.18 Diagnozowanie i naprawa podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych,
• MG.12 Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych,
• MG.43 Organizacja i prowadzenie procesu obsługi pojazdów samochodowych.

Dodatkowym atutem przy zatrudnianiu mechanika autobusów jest posiadanie świadectwa czeladniczego lub dyplomu mistrzowskiego w zawodzie pokrewnym mechanik pojazdów samochodowych, nadawanego w ramach rzemieślniczego przygotowania zawodowego, po zdaniu egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze.

W przypadku zatrudnianego mechanika autobusów, preferowane jest:

• posiadanie prawa jazdy uprawniającego do prowadzenia autobusów (kategoria D lub D1),
• posiadanie certyfikatów i świadectw potwierdzających udział w szkoleniach w zakresie obsługi specjalistycznych maszyn, urządzeń, przyrządów i narzędzi wykorzystywanych podczas diagnostyki, obsługi i naprawy autobusów,
• znajomość obsługi komputera i programów diagnostycznych.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Mechanik autobusów może:

• na początku ścieżki rozwoju zawodowego zwykle pracuje jako pracownik warsztatów obsługowo-naprawczych specjalizujących się w diagnostyce, obsłudze i naprawie autobusów,
• wykazując się wysoką fachowością i solidnością oraz zdobywając odpowiedni staż pracy w zawodzie zostać brygadzistą,
• po uzyskaniu odpowiedniego doświadczenia, pełnić funkcję doradcy serwisowego w stacjach serwisowych specjalizujących się w diagnostyce, obsłudze i naprawie autobusów,
• pracować w autoryzowanych stacjach obsługi jako specjalista z zakresu diagnostyki, obsługi i naprawy autobusów,
• po ukończeniu branżowej szkoły I stopnia w jednym z zawodów pokrewnych (np. mechanik pojazdów samochodowych) podjąć dalsze kształcenie na kierunkach związanych z mechaniką autobusów (mechaniką pojazdową) w branżowej szkole II stopnia i po jej ukończeniu oraz zdaniu egzaminu maturalnego podjąć studia wyższe techniczne na kierunkach mechanicznych lub mechatronicznych (np. mechanika i budowa maszyn, mechatronika),
• doskonalić umiejętności, uczestnicząc w szkoleniach branżowych, konferencjach, warsztatach tematycznych dotyczących diagnostyki, obsługi i naprawy autobusów.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Mechanik autobusów może potwierdzić swoje kompetencje poprzez zdanie egzaminów przed właściwą Okręgową Komisją Egzaminacyjną w ramach kwalifikacji AU.04 Eksploatacja środków transportu drogowego, MG.18 Diagnozowanie i naprawa podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych, MG.12 Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych, MG.43 Organizacja i prowadzenie procesu obsługi pojazdów samochodowych.

Istnieje możliwość potwierdzania kompetencji w pokrewnym zawodzie rzemieślniczym (mechanik pojazdów samochodowych) poprzez zdanie egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze.

Kompetencje zawodowe w edukacji nieformalnej można potwierdzić kończąc różnego rodzaju kursy i szkolenia z zakresu diagnostyki, obsługi i naprawy pojazdów samochodowych.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie mechanik autobusów może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie mechanik autobusów wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Organizowanie stanowiska warsztatowego.
• Z2 Sporządzanie zamówień na nowe części lub materiały.
• Z3 Sporządzanie dokumentacji z procesu naprawy i obsługi autobusów.
• Z4 Diagnozowanie układów i zespołów autobusów.
• Z5 Demontowanie podzespołów i zespołów autobusów.
• Z6 Usuwanie wykrytych usterek w autobusach.
• Z7 Montowanie podzespołów i zespołów autobusów.
• Z8 Kontrolowanie jakości wykonanej naprawy.
• Z9 Wykonywanie przeglądów technicznych autobusów.
• Z10 Wykonywanie konserwacji elementów autobusów.
• Z11 Sprawdzanie stanu technicznego autobusów pod kątem bezpieczeństwa podróżnych.

Kompetencja zawodowa Kz1: Organizowanie działalności warsztatu mechanicznego obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Wykrywanie usterek i naprawianie autobusów obejmuje zestaw zadań zawodowych Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz3: Przeprowadzanie przeglądów technicznych oraz konserwowanie autobusów obejmuje zestaw zadań zawodowych Z9, Z10, Z11, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie mechanik autobusów powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań w zakresie naprawy autobusów.
• Przestrzegania ogólnie przyjętych zachowań etycznych, zasad uczciwości oraz rzetelności.
• Podejmowania działania i współdziałania w zespole podczas wykonywania zadań zawodowych mechanika autobusów.
• Dokonywania samooceny i weryfikacji własnego działania w zakresie realizowania zadań zawodowych.
• Rozwijania kompetencji osobistych i zawodowych, w tym ustawicznego aktualizowania wiedzy i podwyższania umiejętności.
• Dostosowywania swojego zachowania do zmian w środowisku pracy.
• Wykonywania zadań zawodowych z uwzględnieniem dbałości o powierzony sprzęt warsztatowy oraz pojazdy.
• Oceniania w sposób racjonalny zagrożenia zdrowia oraz dbania o środowisko.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu mechanik autobusów.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu mechanik autobusów

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie mechanik autobusów nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Zatrudnienie w zawodzie mechanik autobusów oferują:

• prywatne firmy świadczące usługi z zakresu diagnostyki, obsługi i naprawy autobusów,
• przedsiębiorstwa produkcyjne (np. fabryki autobusów),
• instytucje publiczne (np. miejskie zakłady komunikacji).

Miejscem zatrudnienia mogą być także:

• warsztaty obsługowo-naprawcze specjalizujące się w diagnostyce, obsłudze i naprawach autobusów,
• stacje serwisowe,
• autoryzowane stacje obsługi autobusów,
• firmy świadczące usługi przewozowe (diagnostyka, obsługa i naprawa własnego taboru),
• przedsiębiorstwa komunikacji samochodowej.

Mechanik autobusów może założyć i prowadzić własną działalność gospodarczą świadczącą usługi z zakresu diagnostyki, obsługi i naprawy autobusów.

Zawód mechanik autobusów w skali kraju jest na ogół zawodem zrównoważonym, tzn. liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia zatrudnienia w tym zawodzie. Istnieją regiony w Polsce np. województwo mazowieckie, wielkopolskie, dolnośląskie, gdzie zauważono wzrost zapotrzebowania na wykwalifikowanych pracowników w zawodzie mechanik autobusów.

Kształcenie

Obecnie (2019 r.) w ramach systemu kształcenia zawodowego w Polsce nie przygotowuje się kandydatów do pracy w zawodzie mechanik autobusów.

Instytucje oferujące kształcenie w zawodach pokrewnych: mechanik motocyklowy, mechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik pojazdów samochodowych, kierowca mechanik to branżowe szkoły I stopnia, technik pojazdów samochodowych - technika, (od 1 września 2020 r. – również branżowe szkoły II stopnia).

Kwalifikacyjne kursy zawodowe (dla osób dorosłych) w zakresie kwalifikacja: AU.04 Eksploatacja środków transportu drogowego, MG.18 Diagnozowanie i naprawa podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych, MG.12 Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych, MG.43 Organizacja i prowadzenie procesu obsługi pojazdów samochodowych mogą prowadzić:

• publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe,
• niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych i prowadzące kształcenie zawodowe,
• publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
• instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
• podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców.

Potwierdzenie ww. kwalifikacji prowadzą (również w trybie eksternistycznym) Okręgowe Komisje Egzaminacyjne.

W zawodzie pokrewnym mechanik pojazdów samochodowych można zdobyć wykształcenie w ramach systemu rzemieślniczego przygotowania zawodowego. W ramach nauki zawodu w systemie kształcenia rzemieślniczego, po spełnieniu wymagań formalnych i zdaniu egzaminów, można uzyskać tytuł czeladnika, a następnie mistrza w zawodzie pokrewnym mechanik pojazdów samochodowych. Potwierdzenie kompetencji odbywa się w wyniku egzaminu organizowanego przez Izby Rzemieślnicze.

Osoby, które uzyskały powyższe kwalifikacje, mają możliwość otrzymania również suplementu Europass (w języku polskim i angielskim), wydawanego na prośbę zainteresowanego przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne (do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe) oraz Izby Rzemieślnicze (do świadectwa czeladniczego i dyplomu mistrzowskiego), co ma istotne znaczenie w przypadku poszukiwania pracy za granicą.

Szkolenie

Kandydaci do zawodu mechanik autobusów oraz osoby wykonujące ten zawód mogą podnosić swoje kompetencje zawodowe poprzez kursy i szkolenia organizowane przez:

• wyspecjalizowane instytucje komercyjne, organizacje branżowe,
• instytucje oferujące szkolenia (kursy) w celu potwierdzenia kompetencji wymaganych do wykonywania określonych prac (tzw. uprawnienia zawodowe),
• pracodawców zatrudniających w danym zawodzie,
• producentów maszyn, urządzeń, wyposażenia, narzędzi, materiałów,
• dostawców szkoleń on-line.

Zakres tematyczny szkoleń to przykładowo:

• podstawy naprawy silników dla początkujących mechaników,
• diagnostyka i naprawa nowoczesnych układów zasilania paliwem,
• obsługa i naprawa układów napędowych autobusów,
• wyposażenie dodatkowe nowoczesnych autobusów,
• nowoczesne układy hamulcowe autobusów,
• automatyczne skrzynie biegów stosowane w autobusach komunikacji miejskiej.

Organizatorzy tych szkoleń potwierdzają uzyskane przez uczestników kompetencje stosownymi certyfikatami/zaświadczeniami.

Wynagrodzenie (2019 r.) osób pracujących w zawodzie mechanik autobusów waha się najczęściej od 3000 zł do 5500 zł w miesięcznie brutto w przeliczeniu na pełen etat.

Poziom wynagrodzenia kształtuje się ramowo:

• w przypadku osób bez doświadczenia zawodowego w zakresie od 3000 zł do 3500 zł brutto miesięcznie,
• po kilku latach pracy, uzyskaniu pewnego doświadczenia w przedziale od 3500 zł do 5500 zł brutto miesięcznie,
• w przypadku prowadzenia własnej działalności zarobki są adekwatne do zaangażowania i umiejętności, którymi wykazuje się mechanik autobusów.

Poziom wynagrodzeń osób wykonujących zawód mechanik autobusów uzależniony jest od:

• szczegółowego zakresu zadań,
• stażu pracy,
• posiadanych uprawnień i wykształcenia,
• sytuacji na lokalnym rynku pracy,
• rodzaju pracodawcy (prywatny, publiczny),
• liczby przedsiębiorstw działających na danym terenie,
• regionu Polski,
• koniunktury na rynku pracy.

W zawodzie mechanik autobusów możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

Warunkiem niezbędnym do zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z niewielką dysfunkcją kończyn górnych (05-R), która nie wyklucza wykonywania bardziej precyzyjnych czynności,
• z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych (05-R), która nie wyklucza możliwości samodzielnego poruszania się oraz wykonywania zadań zawodowych,
• z wadami i dysfunkcją wzroku (04-O), w przypadku możliwości skorygowania ich szkłami, optycznymi lub soczewkami kontaktowymi,
• z dysfunkcją narządu słuchu (03-L), pod warunkiem, że niepełnosprawność ta jest możliwa do skorygowania za pomocą aparatów słuchowych,
• innymi rodzajami niepełnosprawności wynikającymi z chorób układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i innymi, pod warunkiem, że praca nie wymaga znacznego wysiłku fizycznego lub jest zorganizowana w taki sposób, aby pracownik miał możliwość regularnego przyjmowania leków i dokonywania niezbędnych zabiegów pielęgnacyjno-medycznych (np. zastrzyków insulinowych).